Asgari Geçim İndirimi (AGİ), kural olarak kişilerin asgari yaşam standartlarını sürdürmelerini sağlayacak kısmın vergi dışı bırakılmasına konu olur. Kişilerin medeni durumları AGİ hesaplanmasında önemlidir. Çalışanlarda AGİ hesaplanması için, o kişinin 16 yaşından büyük olması gerekir. AGİ, işveren tarafından işçiye ödenir. Bu ödeme aslında devlet adına yapılmış olur. Bunun sebebi, işverenin ödediği bu ücreti kendi gelir vergisinden düşmesidir.
Asgari Geçim İndiriminin hesaplanma yöntemleri nelerdir?
Akılda kalması açısından bu konuyu sayısal verilerle açıklamak en doğrusu olacaktır. Eylül 2018 ayındasınız. Burada önemli olan, bulunduğunuz yılın başında geçerli olan asgari ücretin brüt tutarının 12 ile çarpılmasıdır. Bulunan tutarın %50si işçinin şahsı için, %10’u evli ve eşi çalışmıyorsa, %7,5’i ilk iki çocuk için, %10’u üçüncü çocuk için, %5’i dört ve fazlasındaki her çocuk için indirim olarak hesaplanır. Oluşturulan matrah vergi diliminin ilk kısmına geleceği için, %15 oranıyla işlem yapılır. İndirimli gelir böylece %15 ile çarpılır ve 12 aya bölünerek, her ay hesaplanan Asgari Geçim İndirimi tutarına ulaşılır.
Bir örnekle hesaplayalım:
2018 Aylık Asgeri Ücret (Brüt) : 2.029,50 TL
2.029,50 * 12 = 24.354 TL / 2 * %15 = 152,21 TL AGİ hesaplamasının temel formülü olarak ele alabiliriz. Bu formüle göre 2018 yılı AGİ oranları aşağıdaki gibidir;
MEDENİ DURUM | AYLIK TUTAR |
Bekar | 152,21 TL |
Evli eşi çalışmayan | 182,66 TL |
Evli eşi çalışmayan 1 çocuklu | 205,49 TL |
Evli eşi çalışmayan 2 çocuklu | 228,32 TL |
Evli eşi çalışmayan 3 çocuklu | 258,76 TL |
Evli eşi çalışmayan 4 çocuklu | 258,76 TL |
Evli eşi çalışmayan 5 çocuklu | 258,76 TL |
Evli eşi çalışan | 152,21 TL |
Evli eşi çalışan 1 çocuklu | 175,04 TL |
Evli eşi çalışan 2 çocuklu | 197,88 TL |
Evli eşi çalışan 3 çocuklu | 228,32 TL |
Evli eşi çalışan 4 çocuklu | 243,54 TL |
Evli eşi çalışan 5 çocuklu | 258,76 TL |
Kimler Asgari Geçim İndiriminden faydalanabilir?
Gerçek usul kullanılarak vergilendirilmiş ücret alan herkes, asgari geçim indiriminden yararlanır. Gelir Vergisi Kanunu 61. Madde bu konuda kanuni dayanak oluşturmaktadır. Maddede yazan şekilde ücret alanlar, bu indirimden yararlanır. Örneğin kurum yöneticiliği yapanlar, prim ödenmesi şeklinde çalışan kimseler gibi. Boşanmış olan kişilerin çocukları ile ilgili durum biraz farklıdır. Çocuk, kimin üzerinden sağlık sigortasını karşılıyorsa, o kişi Asgari Geçim İndiriminden faydalanır. 18 yaşından büyük çocuklar için ise öğrenim gördüğü takdirde bu muafiyete dâhil olur. Fakat çocuk 18 yaşından büyük olduğu halde herhangi bir yerde çalışmıyorsa, AGİ indirimine dâhil edilmez.
Asgari Geçim İndirimi ödenmezse ne gibi yaptırımlar olabilir?
Asgari Geçim İndirimini ödememek, Vergi Usul Kanunu’na aykırı bir harekettir. Bu yüzden cezai bir suçtur. Bu suçu işleyen kişi aynı zamanda İş Kanunu’na da muhalefet etmektedir. Suçun işlenmesi halinde Maliye Bakanlığı şikâyete bağlı kalmadan, işverene vergi zıyaı şeklinde ceza yazacaktır. İşçi bu durumda kendi iş akdini feshetme hakkına sahip olur. Bütün hukuki yollara başvurabilir.