Süt parası alma kanalları doğum sırasında hastane tarafından işlenen otomatik doğum raporu nedeniyle yalnızca Ziraat Bankalarıdır. Hastane, doğum olayından sonra doğumu mutlaka sisteme işleyerek aileye doğum belgesi vermekle yükümlüdür. Aile doğum belgesini alarak bebeğe kimlik çıkartacağından elzem olan bu belge, aynı zamanda doğumun sisteme işlendiğinin de göstergesidir. Sisteme işlenen doğum, SGK’lı annenin SGK sayfasına da düşer. Bu nedenle herhangi bir başvuru şartı aranmadan süt parası otomatik olarak annenin Ziraat Bankası hesabına düşer.
Süt Parası İçin Nerelere Başvurulur?
Emzirme ödeneği başvuru yerleri Sosyal Sigortalar İl Müdürlüğü’dür. Normal şartlarda herhangi bir başvuru ya da dilekçeye gerek görülmeden, otomatik olarak sisteme yatırılan ücret için, annenin ya da babanın veya her ikisinin SGK kaydı bulunması gereklidir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ya da paranın beş gün içerisinde yatırılmamış olması halinde Sosyal Sigortalar İl Müdürlüğü’ne dilekçe yazılır. Yazılacak dilekçenin eklerine doğum belgesi ve çıkarıldıysa bebeğin kimlik belgesi iliştirilir.
Ziraat Bankası’nda hesap bulunmaması durumunda emzirme ödeneği PTT ile gönderilir, kimlikle çekmek mümkündür. Bunun yanında e- devlet şifresi ile birlikte SGK’nın sayfasından ödeme talebi Halk Bank, Vakıfbank, Akbank hesaplarına yönlendirilebilmektedir. Bu işlemden sonra çocuk parası ve doğum parası gibi diğer tüm SGK kaynaklı ödemeler bu hesaba yatırılır.
E- devlet şifresi ile emzirme parası sorgulamaları yapılabilmektedir. Bunun için eğer emzirme parası almaya hak kazanıldığından emin olunmuşsa, ancak herhangi bir para girişi olmamışsa sorgulama yapılabilir. Bunun için e- devlet şifresi ile sisteme giriş yapıldıktan sonra SGK- Şahıs Ödemeleri sayfasından yapılan ödemeler incelenebilir. Bunun yanında e- devlet sisteminin sağ üst kısmında bulunan arama kısmından da Emzirme Ödeneği Sorgulama yazılarak ilgili sayfaya erişim sağlanabilir.
Süt Parası Nedir?
Süt parasının tanımı şudur: Sgk’lı anne, baba veya her iki ebeveynin de SGK’lı olduğu durumda, doğum halinde verilen emzirme ücretidir. Sadece 1 ay süre ile ödenen süt parası, aksilik durumunda dilekçe yazılmaması ya da belgelerde eksiklik olması halinde yatırılmaz. Bu paranın alınabilmesi için, eğer otomatik bir yatırma gerçekleşmemişse doğumdan sonraki 5 yıl içinde başvuru yapılması gereklidir. Doğum halinde hastane işlemleri nedeniyle otomatik olarak yatacak olsa da, herhangi bir sorun durumunda paranın yatmaması halinde hiçbir başvuru yapılmaz ise; ebeveynlerin parayı alma hakkı yanar. Bu nedenle doğumdan sonraki 1 ay içinde süt parasına dair e- devlet sisteminden herhangi bir gelişme görülemiyorsa, aksatılmadan uygun belge ve dilekçelerle başvuruların gerekli mercilere yapılması gereklidir. Hak düşürücü süre olan görülen 5 yıldan sonra yapılan başvurular geçersiz sayılacaktır. Bunun yanında her çocuk için yalnız 1 kez alma hakkına sahip olunan süt parası için, doğan çocuk nedeniyle alındıktan sonra ancak yeni doğumun gerçekleşmesi halinde tekrar başvuru alınır.
İşten Çıkmış SSK’lılar İçin Süt Parası
İşten ayrılanlar için süt parası alma koşulları hali hazırda çalışanlar için genel süt parası alma koşullarına ek bazı mevzuat kurallarını kapsar. İşten ayrılma halinde, işten ayrılma günü doğumdan en fazla 300 gün öncesine denk geliyorsa emzirme ödeneğinden yararlanılabilir. İşten çıkarılan tarihten sonra 300 gün içinde doğacak çocuk için bu ödenekten faydalanılabilir. Bunun dışında doğumdan önceki dönemde, 15 ayda 120 pirim gününün doldurulmuş olması gereklidir. Doğumdan önceki son 15 ayda 120 pirim gününü doldurmayan anneler emzirme parasından yararlanamazken, eğer baba üzerinden emzirme ücreti alınacaksa, baba için de aynı şart aranır. İşten çıkan ve üzerine emzirme parası alınacak kişi kim olursa olsun, son 15 ayda 120 gün pirim yatırmış olma şartı vardır. Bunun yanında 5510 sayılı kanun maddesine göre, son 15 ayda yalnız sigorta priminin yatmış olması değil; işten ayrılanlar için herhangi bir prim borcunun da bulunmuyor olması gereklidir. Sigorta prim borcu olanlar süt parası desteğinden yararlanamamaktadır.
4B’liler İçin Süt Parası
4B memurlarında süt parası almak için dilekçe şartı aranmaktadır. Diğer kollarda çalışanlara otomatik olarak yatırılan süt parası, 4B’lilere yatırılmaz. Bu nedenle 4B’li çalışanlar, gerekli belgelerle dilekçe yazdıktan sonra Sosyal Sigortalar Kurumu İl Müdürlüğü’ne başvuru yapmak zorundadır. Verilecek dilekçe içerisinde çocuğun kimlik belgesi ve doğum belgesi de bulunmalıdır. Kurumun yapacağı değerlendirmeler neticesinde ödeme yapılacaktır.
Süt Parası Ne Kadar?
Süt parası miktarı 149 TL’dir. 5 yıllık aşım süresinin dolması halinde aile bu paradan mahrum edilecektir. Bu nedenle doğan çocuk beş yaşına girmeden eğer para otomatik olarak yatmadıysa gerekli dilekçeler yazılarak talepte bulunulmalıdır.sadece 1 seferlik yatırılan süt parası, herhangi bir şekilde geri iadesi istenmeyen veya kazanıldıktan sonra iptal edilmeyen bir haktır. Süt parası miktarı sabittir.
Süt Parasını Kimler Alabilir?
Süt parası alabilecek kişiler SGK girişi yapılan ve gerekli şartları sağlayan kadınlar ile eşi SGK girişli olan kadınlar. Doğum yapan kadınlar, kendileri SGK’lı olmasa bile, eşleri üzerinden bu parayı alabilmektedir. Bunun yanında analık sigortasından sigortalı kadınlara da bu ücret ödenir. Süt parasının ödenmesi, bebeğin yaşaması şartına bağlıdır. Ölü doğumlarda süt parası ödenmez.
Süt Parası ile Doğum Ödeneği Arasındaki Fark Nedir?
Emzirme parası ile doğum parasının farkı, süt parasının tüm SGK’lılara ödeniyor olması, doğum parasının ise iş göremezlik raporu çerçevesinde ödeniyor olmasıdır. Sosyal Güvenlik Kurumu, son 15 ayda 120 gün primi yatırması halinde kadınlara işten ayrılsa dahi süt parasını ödemektedir. Ancak doğum parası, yalnızca kadının izinli olduğu, işe devam edeceği teminatını vermesi halinde ödenir. Bir nevi kadının geçici iş göremezlik raporu alması halinde doğum parasından yararlandırılması sağlanır.
Emzirme Parası Almanın Şartları
Emzirme parası için yerine getirilmesi gereken kurallar erkekler için şöyle sıralanabilir:
- Eşin doğum yapmış olması,
- SSK’lı olunması,
- Doğum öncesi 1 yıl içerisinde sigorta priminin 120 gün yatırılmış olması,
- Eşin çalışmıyor olması gereklidir.
Kadınlar için kurallar:
- Doğum yapmış olunması,
- SSK’lı olarak çalışıyor olunması,
- Son 15 ayda 120 gün sigorta priminin ödenmiş olması gereklidir. Eşin çalışıp çalışmaması durumu etkilemez.
Resmi Nikahı Olmayan Eşler İçin Süt Parası
Resmi nikah olmadan süt parası almak mümkün değildir. Resmi nikah, süt parası almanın şartları arasındadır. Ancak bu şart, ancak kadının sigortalı olmadığı, erkeğin sigortası üzerinden süt parası alma isteği konusunda geçerlidir. Eğer kadının kendi sigortası varsa, resmi nikaha ihtiyaç yoktur. Bunun yanında resmi nikahın bebek doğmadan önce kıyılmış olması şartı vardır. Doğumdan sonra kıyılan resmi nikahlarda, bebeğin kimliğinde baba adı nikahlı eşin adı olsa dahi süt parası alınamamaktadır.
Memurlar İçin Süt Parası
Kamu personeli emzirme ödeneği personelin tabi olduğu sigorta türüne göre değişmektedir. Sigorta türlerine göre emzirme parası alma durumu şu şekildedir:
- Memurlar: 657 sayılı kanuna tabi memurlar, süt parasından kesinlikle yararlanamaz. Bunun nedeni bu memurların emekli sandığına tabi olmalarıdır.
- 4B Sözleşmeli Memurlar: Bu memurlar SSK’ya tabidir. Süt parası desteğinden yararlanabilir.
- 45A’lı Sözleşmeli Çalışanlar: Bu çalışanlar farklı statüdeki 4B’liler olarak geçer. Süt parası alabilmek için dilekçe yazmaları ve başvuru yapmaları gereklidir.
- 4D’li İşçiler ve Sürekli İşçiler: Bu çalışanlar SSK’ya tabidir. Herhangi bir başvuru olmaksızın süt parası alabilirler.
